ለናይ ሰልፍ መዓርክ 60ታት-14

ለናይ ሰልፍ መዓርክ 60ታት - 14ይ ክፈል
መሐመድ እድሪስ

መዐረከት አሜሊ - 20 ማዮ 1962 እት ዮም 20 ማዮ 1962 አደሐ-ጸዕደ ባካት ሳዐት ሐቴ አድህር ቱ ለዐለ። አባይ ምን ገሉጅ እንዴ ትበገሰ አሜሊ አተ። አሜሊ እት ባካት ደብር ቡቢ ለህሌት አካን ተ። ክቡብ ክምሰለ ሸርሐዩ፡ ሓምድ ሰክብ ዐለ። ዋርድየት ፋግር ለዐለ ጋድፍ’መ ድዋራቱ ለአትቃምት ይዐለ። መሐሙልየቱ እንዴ ትረሰዐ ስካብ እቡ ከነው ለአብል፡ እብ ሰፍረ ወተዐብ እንዴ ተከለ እት ስካብ ድቁብ ሰበት ትሸመመ ሓለት ርሑመ ደሌ ይዐለ። ክቡብ ኖሱ በዐል-ተረት ነብረ (እስብዕየት) ሰበት ዐለ፡ ለእሉ አዳለ እሎም እንዴ ሀያየበዮም እግል ለአጽብሮም ወሐር አጊድ እግል ለዓርፍ እንዴ ቤለ ኬን ወእንሰር ልትሻወር ዐለ። ህቱ ንዕኖ ብልዖ እት ልብል ወገሌሆም ጽነሕ ምኒነ ሽወየ ነዓርፍ እት ልቡሉ፡ ዐሳክር አባይ ልሽኡጎም ዐለው። ለዶል እብ በክት ኣድም ክሸ እንዴ አንጸረ ምን ቅባል ርኢሆም ምን ኢለዐሌ፡ እታሆም ካምዳም ዐለው።

ሳክብ ለዐለ እንዴ ሀረሰው ቴለል ትዳለው እንዴ አትሐላለፈው ከዲብለ ትትወጤ እሎም አካነት እንዴ አሬመው ድፈዕ ለገብእ እሎም ሰዋትር ጸብጠው። ለዐሳክር ምነ ምጽአቶም ሕቡራም ለዐለው መስሎ። እሰልፍ እብ ምልሃዮም ልትጫፈሮ ወለአጎብሎ ዐለው፡ ሰውረት ኤረትርየ እትለ ናይ ሰልፍ መትኣምባት ግድለ ስለሕ ዲብ 60ታት ፍንጌ ምናድሊን ሰውረት ወዴሽ አባይ ገብእ ለዐለ መዓርክ ምነ ምናድል ሀይሌስላሴ ወልዱ ለከትበዩ ክታብ ዐዋቴ ለትነሰኣቱ። ከእግል ዮም 14ይ ክፈል ሐሬ ላኪን እግል ልህጀሞ እንዴ

ቤለው ትፈንጠረው ወሸፋገቶም ወሰከው። ክምለ ግምብያሆም እንዴ ደቀዎም ለልሐልፎ እንድኢኮን፡ ለልምሑኮም መስሎ ምንመ ይዐለው፡ እት ለአምሮ ቱ ከንዶእ ወለ ፈርሀት ተሓበረቶም፡ እተ ተአትሐዜ አካን ምልካፍ እንዴ ኢበጽሖ ኖሶም ምን ረዪም ዘብጥ አስተብደው። ሐቆ እሊ፡ ሓምድ ለክፍ አንበተ። ሃድእ እት እንቱ፡ ሸቀላት ልቡላመ ይዐለት እቱ። ለአካነት ለእተ እትህቡሳም እሎም ዐለ ጠዐመት እቱ ገብእ አውመ እግለ መዐረከት ልቅበበ፡ እግል ገሌ ምነ መናዱቆም ለዐክሰዮም መልህያሙ “ትም እት ትብሎ ሻሂ አፍለሖ፡ ሕነ ከማን ሰብ ሕነ፡ እሎም ህዬ ለበጽሕወ አለቦም” ልብሎም ዐለ። ክቡብ ሐጃጅ፦ ለዐሳክር ምን 15 ለኢዘይዶ ዐለው፡ ሴፋሆም ጽዕናም እቶም ለዐለው ሐምስ ገመል ዐለው ባኮም። እትሊ ናይ ቀብ-ቀብል ሐርብ መናዱቅነ ሰበት አበ፡ ሓምድ እብ በይኑ ሌጠ ለክፍ እቶም ዐለ እግል ኒበል እንቀድር።

ለኢለዐክስ ወደማን ለቡ መንዱቁ አብዐሸረ። ለመዐረከት ምን ክልኤ ሳዐት ለይሐልፈት ናይ ጠርበሽበሽ መዐረከት ዐለት። ምኒነ ለትጀረሐ ልግበእ ወለአስተሽሀደ ይዐለ። ክቡብ ሐጃጅ እንዴ አትለ እተ ሀበየ ሐብሬ፡ “ምን ጀሀት አባይ ሰቦዕ ዐሳክር ሞተው” ልብል። ምናተ እሊ ለቤለዩ ዐደድ ለልአክድ ወሲቀት ትግበእ ወእስባት ላቱ ኢትረከበ። ሐቆ እለ መዐረከት አሜሊ፡ ዐሳክር አባይ ምን እግር ከረ ሓምድ ተሪፍ አበው። መጥመጦር ዕዛሎም ሄረሮት ሌጠ ተርፈዮም ድኢኮን፡ ደለ ከረ ሓምድ ዔረወ አካነት እተ ዲብ ለዐይሮ ምን ደርቦም ተሪፍ አበው ወዐቅሎም አጭበበው እቶም። አምዕል ሐቴ ሓምድ ምስል መልህያሙ ለእለ ወዱ ክም ቀወው፡ አስክ ድዋራት ገርሰት ጌሰው። ገርሰት መስከብ ሓምድ ሰበት ዐለት፡ ክም ምራዶም ሕራብ ወሴፈ እንዴ ረክበው እግል ልብልዖ ወሐር አርወሐት ክም በልሰው ሴፋሆም እንዴ ነስአው ምነ ድዋራት እንዴ አሬመው ጀላብ እግል ልትሸተቶ ቱ ለሕሳቦም። ሓምድ ክልኦት ሸዐቢ እንዴ ነቅመ፡ “ጊሶ ምን ገርሰት ነብረ ወወለፍ አምጽኡነ” እት ልብል ለአከዮም። ምናተ አባይ ገርሰት ምንኬኑ እንዴ አዶረየ እት ስምጥ ድካን ዎሮት ሻፍፍ እት እንቱ ሰበት ጸንሐዮም፡ ሴፈ እንዴ ነስአው እግል ለአቅብሎ ኢቀድረው።

እበ መትአካሮም ለትሸከከው ከረ ሓምድ፡ እምበል ምነ አካን መትወርካይ ብዕድ ሒራን ሰበት ይዐለ እሎም፡ አስክ ማይ-ሽግሊ ገጾም ትሸተተው። ሐቆ እሊ ሸረክ እሊ ላቱ፡ ምን ሐረከት ሰበት አትሐጨረው ከበር አለቦም ወረአስ ሽርብ ቤለው። እሊ መትሸራቦም ህዬ ዝያደት ሕኩመት ለልአትሻቅል ዛህረት ሰበት ከልቀ፡ አባይ ሐቴ እንዴ ኢለአክድ፡ “ሓምድ ከበሩ ሐቆ ሐብዐ አው አብደ፡ ማይት እምበል ሚ ለሀሌ” ቤለ። ሕኩመት እብ ግዲደ ሐብሬ ሳብተት ወአኪደት እንዴ ኢትረክብ፡ ሓምድ ከበሩ ሰበት ተሐገለ ከላስ ሞተ እግል

ቲበል፡ ክም ቀላል ሓጀት እብ ደአል ለንትዐደዩ ጋር ኢኮን። ክምሰልሁ ጋብእ ምን ለዐሌመ ህዬ ሸዐብ እግል ልእመንነ እስባታት ለገብእ እግለ ሐቃይቅ ክም መንዱቁ፡ ዝናሩ አውመ ግናዘቱ እንዴ መደት እሊ ቱ ሰለልቡ ወግናዘቱ ምስልዬ ሀለ እግል ቲበል ዐለ እግለ። ምን ክልኢቱ ሐቴእስባት ምን ኢትአመጽእ ላኪን፡ ተየልል ሓምድ ክምለ ልትሀደጉ ሀለ ኢኮን በሀለት ቱ።

እብሊ አባያሙ ሰበት ኢሰክበው፡ ዝያድ ኩሉ ህዬ ለ “እብ አርወሐቱ ሀለ፡ ምስል ታመት ዓፍየቱ ወሒለቱ ትረአ” ለልብል ረድ-ፍዕል ናይ ሸዐብ ሰበት ሐፍነ እቶም፡ ሞቱ ወሐዮቱ እግል ለአክዶ፡ ሓምድ ለካይዱ አምዳር እቱ አስክ አቅብር ጀዲድ ሐናፋልመ እንቡታም ዐለው። ለእብ ወግም ሐቆ ሐርብ በላግንደ እብ 17 ወሬሕ እት ደነግብ 1963 ለትከተበ ተቅሪር ፖሊስ’መ፡ እበ ኦሮት እንክር ሓምድ ዐዋቴ እንዴ ሐመ ዕያዳት ከርቱም እተ እግል ልትዳዌ ጋይስ ክም ሀለ፡ እብ ጀሀት ብዕደት ህዬ፡ እንዴ ሞተ ክም ትቀበረ ለልሐብር ጽበጥ ብዲበ። ተፍቲሽ ገናይዝ ክምሰል ገብኣመ እብ ዋዴሕ ሸርሕ፦ … ሐቆ እለ ናይ ኣክር መጋብሀት ላኪን፡ እብ ሰበብለ በዲር ለሳደፈዩ ጅረሕ እግል ልሕመም አስተብደ። ራድኢት ደወ እግል ልርከብ አስክ ምድር ኦሮት ክም ጌሳመ ስሞዕ ዐለ። እግል መደት ወሬሕ ሽሩብ እንዴ ዐለ፡ ክምለ ለትሀደጋቡ እንዴ ሞተ እትለ ትወለደ ዲበ ዐዱ ትቀበረ። ቀብሩ እግል ልርከቦ ጸገም ትሩድ ምንመ ገብአ፡ በታተን ኢረክበዉ። እት ኣክር ህዬ፡ እግል ልትዓለጅ አስክ ከርቱም (ሱዳን) ጋይስ ሀለ ትበሀል።

እብ ጀሀት ብዕደት ህዬ፡ እቱ ሞተ እንዴ ትበሀለ ምንመ አትካበረው እቡ፡ አስክ እለ እብ ሞቱ ወሐዮቱ ለትደሌት ሐበትመ አለቡ። እምበል እሊመ ዐሳክር አቶብየ እት ድዋራት ሀደምደሚ፡ ሰብ ንዋይ ክም ረክበው ቀብር ሓምድ እግል ለአርእዎም አዋምር ሀበዎም። ለሰብ ንዋይ እብ ቀስብ ልግበእ ወምራድ እግል ልምርሕዎም ላዝም ሰበት ዐለ፡ ቀብር ዎሮት አርአዎም። ለቀብር ጀዲድ ይዐለ ወናይ በዲርማ ቱ ኢልትበሀል። ላኪን ለዐሳክር ምስለ ኬን ወእንዜ ለአምሆልል ለዐለ አክባር፡ እግለ ቀብር እብ ወቅት ምስለ ለሐዝዉ እንዴ አትመሳነው ክምሰልሁ ሐስበወ። እብሊ ህዬ፡ እተ ቀብር ለሀይ ቅብርት ለጸንሐቶም ግናዘት፡ እምበል ናይ ሓምድ ዐዋቴ ተ፡ ናይ ብዕድ ነፈር እግል ትግበእ ኢትቀድር እንዴ ቤለው፡ እግለ ቀብር ፈረትክ እንዴ ወደዉ ግናዘት እት ለሐዙ አንበተው። ዓጭሞታትለ ግናዘት ክም ትሻበበ አጨብሉ እንዴ ትናገፈ ምኑ አክል-ሕድ ሩቶዕ ወእብ ዕንቅራሩ ለጋብእ ሀይከል-ግናዘት ረክበው።