አስክ ጸብጥ ተዐዴ

ሀ vs ሃ

ምን ዊኪፒድያ

ተርጀሞት እት ትግሬ ለአተላሌ ሀላ
Tigre language speakers often confuse the first and fourth letters, such as ሀ (hə) versus ሃ (ha), ለ (lə) versus ላ (la), and ሐ (ḥə) versus ሓ (ḥa), particularly when they appear at the end of a word. While the differences in pronunciation are subtle, they become more evident in writing.
We analyzed a Tigre language text corpus collected from publications such as books, newspapers, and periodicals to gain insights into their actual usage and present the following results.
The number in brackets next to each word indicates its respective frequency in the data. The majority of the paired words are identical except for their final letter.

እለ (27928) እላ (480) እተ (25311) እታ (403) ዐለ (16943) ዐላ (149) ምነ (15232) ምና (444)
እግለ (14734) እግላ (70) ኤረትርየ (13806) ኤረትርያ (134) እበ (12732) እባ (211) ለዐለ (12689) ለዐላ (65)
ሀለ (10285) ሀላ (94) ህለ (8397) ህላ (20) ዲበ (8174) ዲባ (328) ናይለ (6929) ናይላ (26)
አነ (6546) አና (174) ሌጠ (5765) ሌጣ (849) ቤለ (5565) ቤላ (175) እትለ (5342) እትላ (21)
ምናተ (5281) ምናታ (94) ለህለ (4990) ለህላ (24) ለሀለ (4858) ለሀላ (50) እንተ (4485) እንታ (178)
ዲብለ (4440) ዲብላ (3) ምንመ (4002) ምንማ (234) ክምሰልሁመ (3787) ክምሰልሁማ (20) ምስለ (3702) ምስላ (42)
ለትፈናተ (3556) ለትፈናታ (55) ትልህየ (3518) ትልህያ (36) አስመረ (3413) አስመራ (167) ላተ (3373) ላታ (153)
ነቅፈ (3360) ነቅፋ (152) ወለ (3292) ወላ (73) ክእነ (3247) ክእና (173) ጅግረ (3121) ጅግራ (38)
ደንጎበ (2967) ደንጎባ (65) ሕነ (2944) ሕና (121) እግልነ (2833) እግልና (55) ደረሰ (2758) ደረሳ (35)
ህሌነ (2683) ህሌና (25) ከረ (2591) ከራ (100) እብለ (2521) እብላ (17) እዲነ (2493) እዲና (139)
ሐቆለ (2473) ሐቆላ (21) ነብረ (2432) ነብራ (81) አቶብየ (2375) አቶብያ (474) አፍሪቀ (2359) አፍሪቃ (149)
ክምሰለ (2247) ክምሰላ (7) ወደ (2086) ወዳ (44) ህግየ (2026) ህግያ (112) ለሀ (2009) ለሃ (48)
አዜመ (1894) አዜማ (78) ይዐለ (1879) ይዐላ (12) እሊመ (1878) እሊማ (38) ግረ (1861) ግራ (79)
ዐድነ (1857) ዐድና (95) ብነ (1759) ብና (26) ክመ (1749) ክማ (49) ህተ (1722) ህታ (43)
ኤርትርየ (1719) ኤርትርያ (669) አስክለ (1664) አስክላ (9) አውመ (1659) አውማ (22) ሐበረ (1639) ሐበራ (1)
ዐልነ (1519) ዐልና (20) ህሌከ (1467) ህሌካ (18) ጌሰ (1441) ጌሳ (57) ክለ (1429) ክላ (30)
አግደ (1427) አግዳ (59) እግልከ (1324) እግልካ (46) አንበተ (1321) አንበታ (5) ሐልፈ (1304) ሐልፋ (24)
አተ (1302) አታ (26) ህለየ (1294) ህለያ (5) ሳወ (1283) ሳዋ (276) ለህሌነ (1272) ለህሌና (20)
ላመ (1256) ላማ (70) ዲመ (1210) ዲማ (94) ፈግረ (1173) ፈግራ (32) ለእለ (1166) ለእላ (52)
ቤለየ (1109) ቤለያ (8) በርከ (1107) በርካ (73) አየ (1103) አያ (79) ክምለ (1052) ክምላ (3)
ትበሀለ (1039) ትበሀላ (31) ዐለየ (1011) ዐለያ (28) ዐንሰበ (968) ዐንሰባ (57) አሜሪከ (944) አሜሪካ (119)
ኢጣልየ (930) ኢጣልያ (159) አክለ (910) አክላ (9) ወእግለ (906) ወእግላ (5) ለበ (890) ለባ (34)
ዓሰ (889) ዓሳ (69) አሰይደ (881) አሰይዳ (10) ሸቃለ (873) ሸቃላ (32) ሕክምነ (864) ሕክምና (15)
ለዐለየ (858) ለዐለያ (36) ጅነ (856) ጅና (9) አለበ (850) አለባ (24) ግድለ (845) ግድላ (5)
ረክበ (835) ረክባ (10) ዐብደለ (813) ዐብደላ (74) ምንለ (790) ምንላ (6) እነ (787) እና (24)
ደለ (787) ደላ (6) ክምተ (772) ክምታ (14) ለሔሰ (761) ለሔሳ (51) አናመ (757) አናማ (9)
ወእተ (755) ወእታ (3) ህቱመ (745) ህቱማ (11) ኖሰ (737) ኖሳ (68) በልሰ (703) በልሳ (24)
ብከ (686) ብካ (18) ቻይነ (680) ቻይና (78) እድንየ (664) እድንያ (34) ጸብጠ (645) ጸብጣ (12)
አቅበለ (644) አቅበላ (18) ቀድረ (638) ቀድራ (5) እትነ (637) እትና (14) ኩለ (636) ኩላ (2)
ምኒነ (618) ምኒና (15) ወእለ (617) ወእላ (13) በረ (614) በራ (28) ኣመረ (611) ኣመራ (13)
እመ (609) እማ (24) ወደረሰ (606) ወደረሳ (3) ለህለየ (605) ለህለያ (13) አይወ (601) አይዋ (27)
ረአስለ (590) ረአስላ (5) እትከ (583) እትካ (20) አትለ (579) አትላ (2) ለዐልነ (578) ለዐልና (7)
ለሐልፈ (574) ለሐልፋ (18) ትበገሰ (572) ትበገሳ (11) ሀበ (563) ሀባ (4) ሞተ (562) ሞታ (122)
ኢቀድረ (562) ኢቀድራ (10) ፈረንሰ (555) ፈረንሳ (78) እምበለ (554) እምበላ (2) አለብነ (549) አለብና (10)
ለአግደ (546) ለአግዳ (18) ተመ (538) ተማ (13) ደወ (537) ደዋ (13) እንሰ (530) እንሳ (49)
አሮበ (527) አሮባ (36) በደ (527) በዳ (79) አበ (522) አባ (86) ወእበ (518) ወእባ (5)
ሀለየ (518) ሀለያ (1) ቀደመ (518) ቀደማ (8) ረአሰ (517) ረአሳ (46) እላመ (512) እላማ (7)
ወደየ (507) ወደያ (11) ወዴነ (504) ወዴና (19) ለዐበ (500) ለዐባ (6) ሹሀደ (492) ሹሀዳ (9)
አተላለ (490) አተላላ (6) ሀበየ (481) ሀበያ (3) ኢሀለ (477) ኢሀላ (9) ወምነ (476) ወምና (3)
ሙሰ (473) ሙሳ (136) አምበተ (473) አምበታ (11) ሰምዐ (471) ሰምዓ (9) ወልደ (470) ወልዳ (16)
ስገ (469) ስጋ (100) ህታመ (469) ህታማ (8) በዐለ (468) በዐላ (56) ምንከ (463) ምንካ (20)
ፋጥነ (461) ፋጥና (124) ለእተ (458) ለእታ (16) መስለ (457) መስላ (1) እርትርየ (456) እርትርያ (13)
ሩስየ (451) ሩስያ (26) ተሀየበ (449) ተሀየባ (4) ሕናመ (445) ሕናማ (16) መረ (443) መራ (22)
ትከረ (442) ትከራ (18) ዲብነ (440) ዲብና (34) ገሮብነ (434) ገሮብና (11) ከሰለ (431) ከሰላ (33)
ብእሰ (431) ብእሳ (21) ምስልነ (427) ምስልና (9) ኤሪነ (426) ኤሪና (66) ሮረ (424) ሮራ (50)
ዝላመ (423) ዝላማ (10) ለቤለ (423) ለቤላ (41) አትመመ (421) አትመማ (2) ለፈግረ (418) ለፈግራ (5)
አቡሀ (417) አቡሃ (23) ቤተ (415) ቤታ (46) ለትበሀለ (414) ለትበሀላ (4) ብሪጣንየ (410) ብሪጣንያ (377)
ምስምሰ (409) ምስምሳ (45) ጽርግየ (406) ጽርግያ (25) ሀሌነ (404) ሀሌና (34) ግዲደ (400) ግዲዳ (3)
አሳስለ (399) አሳስላ (1) ገብአከ (398) ገብአካ (1) ናየ (398) ናያ (11) ሐልፈየ (391) ሐልፈያ (2)
ውላደ (390) ውላዳ (26) ኢዐለ (384) ኢዐላ (7) ትፋነ (382) ትፋና (10) ለአለበ (382) ለአለባ (9)
ገብአነ (379) ገብአና (7) ወእብለ (379) ወእብላ (1) ትፈናተ (377) ትፈናታ (2) ቅሮረ (376) ቅሮራ (17)
ሐቆሀ (375) ሐቆሃ (36) ወዴከ (375) ወዴካ (8) አሜርከ (374) አሜርካ (5) ቀርበ (371) ቀርባ (13)
ሰሚረ (370) ሰሚራ (1) ተአመረ (370) ተአመራ (6) ዔለ (367) ዔላ (23) ሸዐብነ (365) ሸዐብና (14)
ለረከዘ (363) ለረከዛ (14) ተርፈ (361) ተርፋ (53) ለወደየ (358) ለወደያ (4) ሐዘ (358) ሐዛ (21)
አሸረ (356) አሸራ (10) ለእግለ (355) ለእግላ (1) ጋሸ (354) ጋሻ (74) ለትሸቀ (353) ለትሸቃ (4)
ልብለ (351) ልብላ (23) ለትዳለ (350) ለትዳላ (17) ብርጣንየ (349) ብርጣንያ (3) አበበ (349) አበባ (59)
በጥረ (349) በጥራ (4) ጎነ (349) ጎና (15) መንደፈረ (347) መንደፈራ (19) ሐቆመ (346) ሐቆማ (20)
ከእለ (346) ከእላ (2) ኖስከ (342) ኖስካ (24) ሐንቴለ (340) ሐንቴላ (4) ትግርኘ (119) ትግርኛ (339)
ዐደ (338) ዐዳ (30) ርሕከ (338) ርሕካ (1) ሐመደ (338) ሐመዳ (1) ቀልበ (336) ቀልባ (4)
ብድረ (336) ብድራ (6) ኬንየ (331) ኬንያ (22) ክምእነ (331) ክምእና (5) ወድየ (331) ወድያ (12)
አካነ (331) አካና (22) ዶለ (331) ዶላ (6) ክልነ (326) ክልና (6) ነፍስከ (324) ነፍስካ (9)
ለትከተበ (323) ለትከተባ (14) ሰመ (321) ሰማ (36) ፈተ (313) ፈታ (17) ሴመ (312) ሴማ (28)
ልበ (312) ልባ (14) እምበልሁመ (312) እምበልሁማ (1) ሰበትለ (311) ሰበትላ (3) ቃወ (311) ቃዋ (1)
ዘህረ (310) ዘህራ (5) ለወደ (310) ለወዳ (5) ዐልከ (309) ዐልካ (2) ለእበ (308) ለእባ (13)
እከ (307) እካ (3) ከለ (305) ከላ (10) ወአነ (302) ወአና (23) ቀደምለ (302) ቀደምላ (1)
ለህሌከ (301) ለህሌካ (3) ወላመ (301) ወላማ (11) ኬወ (300) ኬዋ (19) አንበጠ (300) አንበጣ (8)
ረኤነ (298) ረኤና (2) ወህተ (297) ወህታ (11) ወዕለ (297) ወዕላ (11) እተየ (295) እተያ (6)
ብሕተ (294) ብሕታ (4) አለብከ (292) አለብካ (5) ዳፍለ (292) ዳፍላ (127) ሰበብለ (292) ሰበብላ (5)
ገብአየ (292) ገብአያ (3) ትወለደ (292) ትወለዳ (11) በጽሐነ (289) በጽሐና (1) ወለተ (289) ወለታ (2)
ወሰከ (288) ወሰካ (5) ካቲመ (286) ካቲማ (2) ኖስነ (284) ኖስና (22) ሰጀለ (283) ሰጀላ (2)
ሂገ (282) ሂጋ (124) ለትበገሰ (281) ለትበገሳ (14) ለአንበተ (280) ለአንበታ (7) ክምሰልሀ (276) ክምሰልሃ (16)
ኢትዮጵየ (276) ኢትዮጵያ (13) ዓዳትነ (276) ዓዳትና (2) ጸዕደ (275) ጸዕዳ (24) ክሱስለ (275) ክሱስላ (1)
ተሐበረ (273) ተሐበራ (2) ለሐልፈየ (273) ለሐልፈያ (1) ብእተ (271) ብእታ (9) እዴሀ (271) እዴሃ (9)
አፍገረ (268) አፍገራ (8) አስከ (267) አስካ (4) ይበ (266) ይባ (9) ለአተ (264) ለአታ (9)
ይህለ (264) ይህላ (2) ተዐደ (262) ተዐዳ (7) ለነብረ (260) ለነብራ (3) ወአቶብየ (259) ወአቶብያ (25)
ከብደ (259) ከብዳ (7) ወዐለ (258) ወዐላ (5) ይሀለ (258) ይሀላ (1) አለ (257) አላ (182)
ስዑድየ (256) ስዑድያ (7) ሸዐበ (254) ሸዐባ (4) ሐያትነ (253) ሐያትና (6) ለትወቀለ (252) ለትወቀላ (1)
ነፍስነ (252) ነፍስና (14) ለቀድረ (251) ለቀድራ (11) ትሰአለ (250) ትሰአላ (2) ለተርፈ (250) ለተርፋ (8)
ትሰርገለ (250) ትሰርገላ (2) አመተ (249) አመታ (6) ፈጅራተ (249) ፈጅራታ (6) ረአየ (248) ረአያ (15)
መንጠቀትነ (248) መንጠቀትና (3) ገሮበ (248) ገሮባ (13) ለትረከበ (246) ለትረከባ (7) ከበሰ (246) ከበሳ (77)
ረፍዐ (245) ረፍዓ (7) ትረከበ (245) ትረከባ (9) ኣምነ (245) ኣምና (25) ለሀለየ (241) ለሀለያ (5)
በለ (238) በላ (52) ለጅነ (238) ለጅና (2) አምሪከ (237) አምሪካ (178) አብረሀ (235) አብረሃ (52)
ተኣምርተ (235) ተኣምርታ (8) ትላከ (235) ትላካ (6) ክምሰልተ (234) ክምሰልታ (5) ሸቀ (234) ሸቃ (3)
በገ (233) በጋ (11) ኢረክበ (233) ኢረክባ (11) አቴነ (233) አቴና (8) አብርሀ (232) አብርሃ (66)
ተአከደ (231) ተአከዳ (4) ፊነ (231) ፊና (17) ሽቅለ (230) ሽቅላ (3) ዐበ (229) ዐባ (29)
ዐዳገ (228) ዐዳጋ (8) አበለ (228) አበላ (2) ከምሰልሁመ (227) ከምሰልሁማ (21) ሰፍረ (225) ሰፍራ (13)
ትከበተ (223) ትከበታ (2) ሐድገ (221) ሐድጋ (22) ተለ (220) ተላ (10) ትገሰ (220) ትገሳ (4)
ለትበነ (219) ለትበና (9) ሐቀ (218) ሐቃ (5) ትሸቀ (218) ትሸቃ (2) ከመ (217) ከማ (22)
ትዳለ (216) ትዳላ (4) ለትፈናተየ (215) ለትፈናተያ (1) ምስልከ (213) ምስልካ (8) ተሓበረ (212) ተሓበራ (5)
አቡከ (212) አቡካ (143) ኮሮነ (211) ኮሮና (30) ሀድገ (210) ሀድጋ (1) ዕንቦበ (209) ዕንቦባ (13)
ሽውየ (209) ሽውያ (2) ይመ (208) ይማ (8) አቡነ (208) አቡና (15) ለአተላለ (207) ለአተላላ (3)
መርሐበ (206) መርሐባ (29) ድራመ (206) ድራማ (18) ለቤለየ (206) ለቤለያ (6) ርኤነ (205) ርኤና (14)
መርመረ (205) መርመራ (13) ክሊነ (205) ክሊና (6) አልራቢጠ (6) አልራቢጣ (204) ምስክነ (203) ምስክና (10)
ነፍሰ (203) ነፍሳ (17) ሐያትከ (202) ሐያትካ (6) ሐዜከ (201) ሐዜካ (2) ለረክበ (199) ለረክባ (6)
ዶልከ (199) ዶልካ (1) ኣተ (197) ኣታ (9) ናይነ (197) ናይና (18) ክፋለ (195) ክፋላ (7)
ወድቀ (195) ወድቃ (13) በርሰሎነ (195) በርሰሎና (17) ጸዐደ (194) ጸዐዳ (47) እዴከ (194) እዴካ (6)
እላተ (193) እላታ (5) ወጅበነ (193) ወጅበና (1) ሀይኮተ (192) ሀይኮታ (11) ለቀርበ (191) ለቀርባ (5)
ሀረሰ (191) ሀረሳ (3) ዝያደ (191) ዝያዳ (15) ለአመመ (191) ለአመማ (16) ለብእተ (189) ለብእታ (10)
በቅለ (187) በቅላ (8) ዕዳገ (187) ዕዳጋ (25) ለጀረ (186) ለጀራ (6) ትበገስነ (186) ትበገስና (1)
ዒሰ (185) ዒሳ (55) ወዲበ (185) ወዲባ (3) ርሕነ (184) ርሕና (4) ሐረ (184) ሐራ (16)